İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ

KÜTÜPHANE VE MÜZELER ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

KÜTÜPHANE VE MÜZELER ÇALIŞMA ESASLARI YÖNERGESİ

BİRİNCİ BÖLÜM

AMAÇ, KAPSAM, DAYANAK VE TANIMLAR

AMAÇ

Madde 1- Bu yönerge, Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğü, Atatürk Kitaplığı ve şube kütüphaneleri ile müzelerin teşkilat yapısını, görevli personelin yetki ve sorumluluklarını;  kullanıcıların kütüphane ve müze hizmetlerinden yararlanmalarına ilişkin çalışma esaslarını  belirlemek amacıyla düzenlenmiştir.

KAPSAM

Madde 2- Bu yönerge Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğüne bağlı tüm kütüphane ve müzeleri kapsar.

DAYANAK

Madde 3- 1580/5393 sayılı Belediye Kanunu ve 3030/5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu gereğince; 09/11/1984 tarihli ve 62166 sayılı İçişleri Bakanlığı kararı ile kurulmuş olan Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğüne ait olan yönetmeliğe dayanılarak hazırlanmıştır.

TANIMLAR

Madde 4- Bu yönergede geçen;

• Müdür: Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürünü,

• Belediye: İstanbul Büyükşehir Belediyesini,

• Kütüphane: Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğüne bağlı kütüphaneleri,

• Müze: Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğüne bağlı müzeleri,

• Birim Kütüphaneleri: Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğüne bağlı olup semtlerde hizmet veren kütüphaneleri,

• Kullanıcı: Kütüphanelerde verilen hizmet ve olanaklardan yararlananları,

• Derme: Kütüphane koleksiyonlarına ilişkin materyallerin tümünü,

• Kültür varlığı: 2863 sayılı “Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu” kapsamına giren varlıkları,

• Eser: Kültür varlığını ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

ÖRGÜTLENME VE YÖNETİM

Madde 5- Kütüphane ve müze hizmet faaliyetleri “Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğü” sorumluluğunda tüm birimlerde yürütülür.

Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğü Tarafından Yürütülen Hizmetler

Madde 6- Yürütülen Hizmetler

• Müdür; kütüphane ve müzelerin yöneticisi ve temsilcisidir. Kütüphane ve müzelerde çalışan bütün görevliler üzerinde genel yönetim, denetim, iş bölümü yapma, çalışma düzeni kurma, yetiştirme, hizmet içi eğitim sağlama görev ve yetkilerine sahiptir. Bu görev ve yetkilerini yönerge hükümlerine göre yürütür.

• Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğü tarafından yürütülen hizmetler;

1- Kütüphanede eğitim, öğretim ve araştırma faaliyetlerinin gerektirdiği her türlü bilgi kaynağının sağlanması ve hizmete sunulması,

2- Kullanıcıların bilgi hizmetlerinden daha hızlı ve etkin bir şekilde yaralanmalarının sağlanması,

3- Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğüne bağlı birim kütüphaneler arasında koordinasyon sağlanması,

4- Kütüphane içi ve dışı diğer kurum ve kuruluşların bünyesinde kütüphaneler ile iş birliğinin sağlanması,

5- Kütüphane kullanıcılarının bilgi edinme ihtiyacı, zihinsel yaratıcılıklarını geliştirmelerinin desteklenmesi ve bu yönde çalışmaların yürütülmesi,

6- Toplumun bilgi okuryazarlığı becerisine katkı sağlayacak çalışmaların yürütülmesi,

7- Mevcut kütüphane dermelerinin çoğaltılması, Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğüne bağlı kütüphanelerde nitelikli dermenin oluşmasının sağlanması,

8- Yeni kütüphaneler ve müzeler açılması,

9- Kitap yayın çalışmaları yapılması,

10- Müzelere tarihi ve sanat değeri olan yeni eserler kazandırılması,

11- Sergiler düzenlenmesi,

12- Müze envanterlerinin ve kütüphane koleksiyonunun kataloglarının basılı ve dijital ortamda yayınlanması,

13- Kütüphane Haftası ve Müzeler Haftası kutlama programlarına katılım sağlanması,

14- Halkın müzeleri tanıması ve gezebilmesi için her türlü çalışmanın yapılması,

15- Kütüphanecilik ve Müzecilik iş ve işlemlerinin çağdaş ölçütler içerisinde yerine getirilmesi.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

KÜTÜPHANE VE MÜZE HİZMETLERİ

Kütüphane Dermelerinin Oluşturulması

Madde 7- Kütüphane dermesi; kitap, dergi, elektronik ve dijital kaynakların yanı sıra nadir eserler, el yazmaları, gazeteler, haritalar, fotoğraflar, afişler, mikrofilmler ve dijital arşiv belgelerini içerecek şekilde, satın alma ve bağış yöntemlerinden yararlanılır.

Satın Alınacak Yayınların Seçimi

Madde 8- Dermede yer alacak yayınların seçimi Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğü Satın Alma

Komisyonu tarafından yapılır. Satın alınması istenen yayınlar için (kitap-dergi vb,) belirlenen ölçütler göz önüne alınarak komisyon tarafından hazırlanan listeler Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğüne iletilir.

Bağış Yolu ile Temin

Madde 9- Bağış yoluyla edinilen kaynaklar kütüphane demirbaşına kaydedilebileceği gibi, gerektiğinde Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğü’ne başvuran STK, okul, kültür merkezi, cezaevi vb. kuruluşlara gönderilebilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

KÜTÜPHANEDEN YARARLANMA VE 

ÖDÜNÇ VERME, KÜTÜPHANE KURALLARI

Kütüphaneden Yararlanma

Madde 10- 

• Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğüne bağlı kütüphanelerden yararlanmak isteyen tüm  kullanıcılar, kütüphaneye üye olduktan sonra kitap ve diğer kaynaklardan kütüphane içinde yararlanabilecekleri gibi ödünç hizmetine de başvurabilirler.

• Ödünç kitap alabilmek için; T.C. kimlik kartı, ehliyet veya pasaport gibi resmi geçerliliği olan bir kimlik belgesi ibraz edilerek üyelik işlemi yapılmalıdır. Üyelik işlemi tamamlanmadan ödünç kitap verilemez. Ayrıca, başkasına ait kimlik belgesiyle işlem yapılamaz.

• Referans kaynaklar (ansiklopediler, sözlükler, nadir eserler vb.) gazete ve dergiler ile tezler ödünç verilmez.

• Üye tarafından ayrılmış bir kitap, ikinci kişi tarafından talep edilirse kütüphane içinde yararlandırılır.

• Kütüphaneden ödünç alınan her türlü kaynak, belirtilen süre içinde teslim edilmelidir.

• Üzerinde iadesi gecikmiş kitap olan üyeler, kitapları iade etmeden ödünç kitap alamaz veya kullanım sürelerini uzatamazlar.

• Kullanıcılar, kitapların kullanım süresini kütüphane web sayfasındaki otomasyon sistemi üzerinden ya da kütüphanede bizzat uzatabilirler.

• Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğü gerekli durumlarda ödünç alınan kitabı kullanıcıdan geri isteyebilir.

• Kütüphane üyeleri, en fazla 3 yayını 30 gün süreyle ödünç alabilir. Bu süre, bir defaya mahsus olmak üzere 15 gün uzatılabilir.

KÜTÜPHANE KURALLARI

Madde 11- Kütüphane Kuralları

11.1. Kütüphane Üyeliği

• Araştırma kütüphanelerimizi kullanacak araştırmacılar ile şube kütüphanelerimizin hizmetlerinden yararlanmak isteyen tüm kullanıcıların, kütüphaneye üye olması gerekmektedir.

• Dijital kaynaklara erişmek ve bu kaynaklardan faydalanmak isteyen kullanıcılar, katalog.ibb.gov.tr adresinden online üyelik oluşturabilir.

“Üye Ol” sekmesiyle oluşturulan üyeliklerle yalnızca dijital koleksiyonumuz görüntülenebilir.

Kütüphane Üyeliği İçin;

• T.C. vatandaşı olan kullanıcılar, T.C. kimlik numaralarını gösterir bir belgeyle üyelik oluşturarak kütüphane ve ödünç alma hizmetinden yararlanabilir.

• Yabancı uyruklu vatandaşlar ise en az 6 aylık oturma izin belgesi ve kimlik kartıyla üyelik gerçekleştirebilir.

• Üyelik için kullanıcının adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, e-mail adresi, ikametgâh adresi, doğum tarihi, telefon numarası (2. telefon numarası olarak yakınının telefonu) gerekmektedir.

Üyelik için istenen bilgiler eksiksiz verilmelidir.

• Üyelik için fotoğraf gerekmektedir. Fotoğraf, üyelik işlemleri sırasında kütüphane görevlisi tarafından çekilmektedir.

• Kütüphanelerimizde 10 yaşın altındaki kullanıcıların üyelik işlemleri veli eşliğinde yapılabilir. 5 yaşın altındaki kullanıcılarımız üyelik ve ödünç işlemlerinden faydalanamaz.

Bu yaş grubundaki kullanıcılarımızın ödünç alma işlemleri, aileleri üzerinden gerçekleştirilebilir.

• İkametgâhı İstanbul dışında olan kullanıcılar, üyelik ve ödünç alma işlemleri için gerekli bilgileri kütüphane personeliyle paylaşarak hizmetlerimizden yararlanabilir.

• Herhangi bir İBB kütüphanesine üye olan kullanıcılar, tüm İBB kütüphanelerinden yararlanabilir.

• Kullanıcılar, https://www.turkiye.gov.tr/istanbul-buyuksehir-belediyesi adresine girip

“Belediye Kütüphaneleri Üyelik Bilgileri Sorgulama ve Üyelik Başvurusu” başlığına tıklayarak e-devlet üzerinden üyelik işlemlerini gerçekleştirebilir. Yine kullanıcılar, https://katalog.ibb.gov.tr/yordam/ adresi üzerinden “Üye Ol” seçeneğine tıklayarak veya “Play Store/App Store” üzerinden İstanbul Senin uygulamasını indirerek üyelik işlemlerini tamamlayabilir.

11.2. Rezervasyon

• Rezervasyon sistemi bulunan kütüphanelerimizi kullanmak isteyen kullanıcılarımız, kütüphaneye gelmeden önce katalog.ibb.gov.tr adresinden kütüphane üyelik bilgileriyle sisteme giriş yapıp üst menüde yer alan “Rezervasyon” sekmesinden uygun tarih ve saati seçerek rezervasyon işlemini tamamlamalıdır. Rezervasyon sistemiyle alakalı dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:  

1. Oturma alanı bir gün öncesinden rezerve edilebilir.

2. Rezerve edilmiş saatler gri renkte, rezerve edilmemiş saatler yeşil renkte görünür.

3. Kullanıcılar, gelmemeleri durumunda sisteme giriş yapıp “Rezervasyon Geçmişi” sekmesinden rezervasyonlarını iptal edebilir.

4. Kullanıcılar, rezerve ettikleri koltuk için rezervasyon saatinin ilk 15 dakikası içerisinde QR kod okutmalıdır. Aksi takdirde rezervasyon otomatik olarak iptal olacaktır.

5. Kütüphane görevlisi, gerekli gördüğü takdirde rezervasyonlar üzerinde düzeltme ve/veya iptal işlemi yapabilir.

6. Kullanıcıların 30 dakika mola süresi bulunmaktadır. Bu sürenin aşımı sonrası masasına dönmemiş kullanıcıların rezervasyonu iptal olacaktır.

7. Kullanıcıların, rezervasyon sistemi ile ilgili her türlü sorunu kütüphane bankosundaki görevliye bildirmesi rica olunur.

11.3. Kütüphane Kullanımı

• Kütüphaneye evcil hayvan, bavul, valiz vb. çantalarla girilmesine müsaade edilmemektedir.

• Cep telefonları, çalışma alanlarında sessiz konumda tutulmalı ve bu alanlarda cep telefonuyla konuşulmamalıdır.

• Çalışma alanlarında ve koridorlarda gürültüye sebep olacak her türlü davranıştan kaçınılmalıdır.

• Kütüphanede sadece kişisel termoslar kullanılabilir. Okuma salonlarında su harici içecek ve yiyecek tüketilmesine müsaade edilmemektedir.

• Çalışma alanından çıkarken masalarda çöp bırakılmamalı, kütüphane kullanım alanları temiz tutulmalıdır.

• Kütüphane içerisinde kamera, fotoğraf makinesi, cep telefonu gibi araçlarla izinsiz çekim yapılmamalıdır.

• Kullanıcılar; kütüphanede müzik dinlerken, video izlerken veya işitsel unsurları olan programları kullanırken kulaklık kullanmalıdır.

• Kütüphane kullanım alanları bireysel araştırma ve çalışmalar içindir. Kütüphane personelinin belirlediği alan dışında grup çalışması yapılmasına müsaade edilmemektedir.

• Kütüphane kullanıcıları, yanlarında bulunan eşyaları korumakla yükümlüdür. Kütüphane salonunda meydana gelebilecek olası çalınma ve kaybolma durumlarından kütüphane yönetimi sorumlu tutulamaz.

• Kütüphanedeki bilgisayarlar sadece eğitim-öğretim ve araştırma amaçlı kullanılabilir.

• Kütüphane bilgi kaynaklarına (kitap, dergi, gazete vb. her türlü yayın) ve eşyalarına (bilgisayar, masa, sandalye vb.) zarar veren kullanıcıların üyelikleri iptal edilerek haklarında yasal işlem yapılmak üzere Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğüne bildirilir.

• Ödünç alma işlemi yapılmamış hiçbir kitap ve materyalin kullanıcılar tarafından kütüphane dışına çıkarılmasına izin verilmemektedir.

• Temizlik saatlerinde çalışma alanları ve koridorlar boşaltılır, temizlik bitene kadar çalışma alanlarına kullanıcı alınmaz.

• 30 dakikalık mola bitiminde masasına dönmeyen kullanıcının/kullanıcıların eşyaları salon görevlisi tarafından alınarak masa boşaltılır ve başka bir kullanıcıya tahsis edilir. Bir kullanıcının başka bir kullanıcı için yer ayırmasına müsaade edilmez.

• Raflardan alınmış kitaplar masalarda bırakılmalı, rafa yerleştirilmeye çalışılmamalıdır.

• Kullanıcıların, kütüphane personeline ait araç-gereçleri izinsiz kullanmasına müsaade edilmemektedir.

• Kullanıcılar, kütüphane kurallarına uymakla yükümlüdür. Kütüphane personelinin uyarılarını dikkate almayan, yönergede tarif edilen kurallar dışında hareket eden kullanıcılar hakkında yasal işlem yapılarak kütüphaneyle ilişkileri kesilecektir.

• Kullanıcıların, her türlü sorununu kütüphane görevlisine bildirmesi rica olunur.

11.4. Ödünç ve İade

• Üyeler tek seferde 3 kitap ödünç alma hakkına sahiptir.

• Kitap ödünç süresi 30 gündür.

• İade tarihi yaklaşan kitabın kullanım süresi bir defaya mahsus olmak üzere 15 gün süre ile uzatılabilir. Bu işlem telefon ya da e-posta aracılığıyla yapılabileceği gibi kütüphane online üyeliğiyle otomasyon sisteminden de yapılabilir.

• Okuyucuya; zamanında iade edilmeyen kitaplar için, geciktirdiği gün süresince yeni kitap ödünç verilmeyecektir.

• Ödünç alma ve iade işlemleri kütüphane kapanmadan 15 dakika önce tamamlanır.

• Atatürk Kitaplığı ve İPA İstanbul Kitaplığı’nda “Depo Özel Koleksiyonları”, “Müracaat Kitapları”, “Atatürk Kitapları”, “İstanbul Bölümü Kitapları” ve “Süreli Yayınlar” ödünç verilmez.

• Şube kütüphanelerindeki “Referans Kitaplar” ve “Süreli Yayınlar” ödünç verilmez.

• Ödünç alınan kitabın kaybolması veya hasar görmesi durumunda, kitabın aynısı (aynı yayınevinin basımı) veya kütüphane sorumlusu tarafından belirlenen bir kitabın kütüphaneye teslim edilmesi gerekmektedir.

11.5. Fotokopi Hizmeti

• Basılı ve elektronik kaynaklar 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile koruma altında olup orijinal kaynaktan yapılacak tarama veya fotokopi çekimi, kitabın bir bölümünü aşmamalıdır. Bu sebeple fotokopi hizmeti sunulan kütüphanelerimizde, eserin yüzde 10’unu aşmayacak şekilde çekim yapılmasına müsaade edilmektedir.

• Kütüphanelerde flash disk, CD, e-mail vb. dijital imkânlar kullanılarak çıktı hizmeti verilmemektedir.

İADENİN GECİKMESİ

Madde 12- Kullanıcılar ödünç aldıkları kaynakları iyi kullanmakla ve belirtilen tarihte iade etmekle yükümlüdür.

Ödünç alınan yayınların zarar görmesi ve yıpratılması halinde;

Madde 13- Kütüphane içerisinde veya dışında kitaplara ya da dergilere zarar veren kullanıcılar, zarar gören yayının aynısını temin etmekle yükümlüdür. Eğer zarar gören yayının aynısını temin edemediği durumda ise, zarar gören yayının değerindeki başka bir yayını koleksiyona yeniden kazandırırlar.

YAYINLARIN KAYBEDİLMESİ VE CEZALAR

Madde 14-

• Ödünç kitabın kaybolması veya yırtılması durumunda, kitabın aynısı (aynı yayınevinin basımı) veya idare tarafından belirlenen 1 kitabın kütüphaneye teslim edilmesi gerekmektedir.

• Bu yönergede sözü edilen tüm ceza işlemleri Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğü Komisyonu teklifi ve onayı ile belirlenir ve uygulanır.

YAYIN AYIRTMA

Madde 15-

• Ödünç verilebilen kitaplar için ayırma işlemi yapılır.

• Kitap ayırtma işlemi, talep edildikten sonraki 3 gün içinde kitap alınmazsa geçersiz sayılır.

ELEKTRONİK KAYNAKLARDAN VE DİJİTAL ARŞİVDEN YARARLANMA

Madde 16- Kütüphane kullanıcıları, abone olunan elektronik kaynaklara kütüphane içinden IP tabanlı  erişimle ulaşabilirler. Ayrıca, kullanıcı üyeliği ile otomasyon sistemine giriş yaparak bu kaynaklara çevrimiçi olarak da erişim sağlanabilir.

ÜYELİK

Madde 17-

• Kütüphanelere üye olmak isteyen herkes, gerekli şartları sağladığı takdirde üye olabilir.

• Kayıt için istenen bilgiler eksiksiz ve doğru bir biçimde verilmelidir.

• Üyeler bu yönergede yazılı tüm ilkelere ve kütüphane kurallarına uymayı kabul ederler.

BEŞİNCİ BÖLÜM

MÜZECİLİK FAALİYETLERİ VE UYGULAMALARI

MÜZE KOLEKSİYONLARININ EDİNİMİ

Madde 18- Müze envanterine katılacak yeni eser edinimleri, satın alma veya bağış yoluyla gerçekleştirilir. 

Madde 19- Müze envanterine katılması kararlaştırılan eserler Müze Birimi tarafından tasnif ve tanımlama işlemlerine tabi tutulur. Envantere girişi kararlaştırılan her esere Müze Birimi tarafından envanter numarası verilir.

MÜZE ENVANTERİNİN KORUNMASI

Madde 20- 2863 sayılı Kanun kapsamına giren korunması gerekli taşınır ve taşınmaz kültür  varlıklarının korunmasına ve değerlendirilmesine ilişkin çalışmaları kapsar. Bu kapsamda yürütülecek çalışmalar, Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğü kontrolünde ve ilgili mevzuata uygun şekilde gerçekleştirilir.

Madde 21- Edinilen eser Müze Birimi çalışanı tarafından gerekli görülürse, fiziksel veya kimyasal zararların önlenmesi amacıyla, Müze Birimi uzmanları tarafından belirlenen önleyici koruma uygulamalarına tâbi tutulabilir.

Madde 22- Müze yeri; yangın, sabotaj ve hırsızlığa karşı emniyet tedbirlerine ilişkin önlemlerin alınmış olduğu ortamda oluşturulur.

MÜZE FAALİYETLERİ VE UYGULAMALARI

Madde 23- Müze envanterinde yer alan mevcut eserlerin tasnifi ve sergilenmesi mümkün olduğunca  kronolojik bir sistem ile yapılmaya çalışılır. Müze görevlileri taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarına  ilişkin gerekli araştırmaları yürütür ve tanıtımını yapacak çalışmaları gerçekleştirir.

Müze Sergi Faaliyetleri

Madde 24- Müzeler, genel sergileme faaliyetlerinin yanı sıra, kendilerine ait özellik taşıyan eserleri veya ödünç aldıkları eserleri kullanarak yurt içinde ve yurt dışında sergiler düzenleyebilirler.

Madde 26- Müzecilik faaliyetleri; sergi, envanter kayıtları ve çalışma zamanları 22/01/1984 tarih ve 18289 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Özel Müzeler ve Denetimleri Hakkında

Yönetmeliğe bağlı olarak belirlenir.

ALTINCI BÖLÜM

ÇEŞİTLİ VE SON HÜKÜMLER

DİĞER HÜKÜMLER

Madde 27- Kütüphanelerin açılış kapanış saatleri ve buna bağlı olarak personelin çalışma zamanları Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğü tarafından belirlenir.

Madde 28- İlgili yönerge, Kent Tarihi ve Tanıtımı Dairesi Başkanlığı tarafından onaylandığı tarihten itibaren yürürlüğe girer.

Madde 29- Bu yönerge hükümlerini Kütüphane ve Müzeler Şube Müdürlüğü yürütür.