Kütüphane Sözlüğü

Ansiklopedi	Bir bilgi dalında alfabetik düzenlenmiş eserler.
Anahtar sözcük	Bir başlıkta bulunan, arama terimi olarak kullanılan, aranan konuyu ilgilendiren akılda kalıcı terim.
Anonim eser	Yazarı belirsiz eser
Antoloji	Belli dönem, belli konu üzerine farklı yazarlar tarafından yazılan eserlerin toplandığı kitap.
Atlas	Genelde haritaları kapsayan ciltli eserlere denir.
Aylık	Genellikle her ay basılan eserler. Örneğin : magazin dergileri vs.
Bağlayıcı yapı	Bakınız” “ayrıca bakınız” referanslarını içeren sistem.
Barkod etiketi	Kütüphane tarafından alınan malzemelere verilen etiket. Makine tarafından okunan veriler içeren dikey çizgileri mevcuttur.
Basılı	Kağıt üzerinde tasvir edildiği gibi dilin yazılı sembolleri. Bilgi kaynağı basılı veya elektronik olabilir.
Belge sağlama	Kütüphane kullanıcılarına bilgi kaynaklarını sağlama hizmeti.
Bibliyografik veritabanı	Bir dizinin elektronik versiyonu. e-veritabanını kullanan kullanıcı, yayın, yazar, konu, başlık ya da başka tarama terimleri altında araştırma yaparak aradıklarını bulabilir.
Bibliyografya / Kaynakça	Belirli bir konuya ilişkin kitapların veya makalelerin listesi.
Birincil literatür	Bir konu hakkındaki özgün araştırmalar ya da yazılar.
Bilgi okuryazarlığı	Bilgi okuryazarlığı, bilgiye ne zaman ve neden ihtiyaç duyulduğunu, nerede bulunabileceğini, nasıl değerlendirile-ceğini ve etik nasıl iletileceğini bilmek.
Cilt	Bir periyodik yayının genellikle bir yıllık sayılarının toplamı.
Dewey Onlu Sınıflama Sistemi	Bilgiyi başlıca on ana sınıfa (00-999) bölen kütüphane sınıflandırma sistemi.
Dipnot	Bir metinde herhangi bir noktayı açıklamak ve dayanağını göstermek için kitap sonuna yerleştirilen not.
Dizin	Bir grup verinin içeriği hakkında liste veya sistematik rehber.
Doktora tezi	Lisansüstü öğrencisinin sunduğu bir konu hakkında genişletilmiş biçimdeki yazılı incelemesi.
Dolaşım	Kullanıcılara kitapların (veya diğer kaynakların) ödünç verilmesi ve ödünç alınan kaynakların kaydının tutulması.
El yazması	Basılıdan ziyade el yazısı ile yazılmış veya daktilo edilmiş olan metin.
Gazete	Genellikle günlük yayınlanan birçok konuda çeşitli bilgiler içeren yayın.
Gelişmiş arama	Kullanıcıların veritabanları, kataloglar vs. daha detaylı araştırmalar yapmalarına yardım eden yazılım araçları.
Hakemli dergi	Uzmanlığı yazarınkine benzer düzeyde olan bilim adamları tarafından içeriği gözden geçirilmiş bilimsel makalelerin yer aldığı dergiler.
Her hakkı saklıdır	Genellikle basılmış bir kitabın başlığında sol tarafında görülen, geçerli telif hakları kanununca verilmiş bulunan tüm hakların telif sahibine ait olduğunu ve herhangi bir ihlal karşısında hukuki yola başvurabileceğini belirten resmi bildirimi içeren ibare.
Kapalı raflar	Kullanıcıların istedikleri materyali raflardan kendilerinin alması yerine, bunların kütüphane personeli tarafından alınıp kullanıcıya verilmesine göre düzenlenmiş koleksiyonlar. Kapalı raflar, arşiv malzemesi ve nadir eserler gibi genellikle özel koruma ve bakım gerektiren malzemeler içindir.
Kart kataloğu	Kütüphane koleksiyonunun, kartlar üzerine işlenmiş olarak ve belli bir düzen içinde bulunan betimleyici kayıtları.
Katalog	Belli bir koleksiyonun ya da koleksiyonlar grubunun içeriğini anlatan kayıtların derlemesi.
Kitap numarası	Kitabın sırtında bulunan sınıflandırma numarasının bir bölümüdür ve konulara göre verilmiş olan sınıflandırma numarasından sonra gelir. Kitap numaraları, yazar numarası ve eserin başlığını kodlayan numaralardan oluşur; materyallerin, belirli bir sıralama düzeninde raflara yerleştirilmesi için verilir.
Koleksiyon	Bir kütüphanenin sahip olduğu ve kataloğunda listelenen basılı ve elektronik materyallerin toplamı.
Konu	Bir araştırma veya tartışmanın etrafında döndüğü ana fikir.
Konu başlığı	Konulara göre düzenlenmiş bir katalog veya dizinde madde başı olarak kullanılan bir terim.
Kurumsal yazar	Bir eserin yazarı kabul edilen kuruluş.
Künye	Bir kitabın yayın bilgilerini içeren bilgi. Genellikle yayıncının adını, yerini ve yayının tarihini kapak sayfasında verir; basım evinin adı ve yeri ise başlık sayfasının arkasındaki sayfada verilir.
Kütüphaneciye sor	Bir kütüphanenin kendi koleksiyonu ya da diğer alanlarıyla ilgili bilgi almak üzere elektronik ortamda kütüphanecisine soru iletme yöntemi.
Monografi	Genellikle belli bir çerçevede ele alınmış, tek bir konu hakkında ve kendi içinde bir bütün olan eser. Karşıtı süreli yayındır.
Nadir kitaplar	İçerikleri, ender oluşları, künye ya da yayın tarihi özellikleri fiziki nitelikleri ya da durumları, taşıdıkları başka ayırt edici özellikleri bakımından özel önem taşıyan kitaplar.
Ödünç alma	Bir kaynağı belirli bir süre içinde okumak, dinlemek veya izlemek için kütüphaneden ödünç almak üzere yapılan işlemidir. Ödünç alma süreleri kütüphaneden kütüphaneye değişir.
Ödünç verilmeyen materyal	Okurlar tarafından kütüphane dışına çıkarılamayan kütüphane malzemesi.
Ödünç verme	Bir kütüphanenin kullanıma sunulan koleksiyonundan herhangi bir eseri kullanıcıya ödünç verme işlemidir. Bir kütüphane materyali ödünç alınarak dışarı çıkarılmışsa katalog bu malzemenin dışarıda olduğunu ve yeni okuyucular için erişilebilir olmadığını gösterir.
Öz	Kitap, makale ya da tez gibi bir eserin ana fikrini veya içeriğini anlatan kısa özet.
PDF	Kaynak dokümandaki tüm formatı, renkleri, sayfa numaralarını ve grafikleri koruyan evrensel bir dosya formatı. PDF dosyaları içinde barındırdığı kaynağın orijinalliğini korur ve çoğu zaman orijinal dokümanın fotoğrafı gibidir.
Referans kütüphanecisi	Referans kütüphanecileri bilgiye ulaşma konusunda uzmandırlar ve kullanıcılara hizmet ederler. Danışma masasında telefonla, e-posta veya çevrimiçi yollarla kullanıcılardan gelen soruları cevaplarlar. Ayrıca kütüphane kaynaklarının ve bilgi teknolojilerinin kullanımına yönelik eğitimler verirler.
Sayı / yayın	Süreli yayın dizisi içinde sayı almış yayın.
Sayısal kütüphane	Kaynaklarının önemli bir bölümünü makinece-okunabilir formatta sunan ve bilgisayarlarla erişilebilir yapan kütüphane. Sayısal içerik yerel olarak kayıtlıdır veya uzaktaki bilgisayar ağalarından erişilebilecek durumdadır.
Seriler	Birbirini izleyen bölümler şeklinde yayınlanmış eserler.
Süreli yayın	Genellikle yılın çeşitli zamanlarında, aylık, haftalık yayınlanan dergi, magazin ve gazete gibi yayınlar. Süreli yayınların genellikle cilt ve sayı numaraları vardır.
Tam metin	Bir veya birkaç dergi, veya gazetede basılmış makalelerin ya da tek bir çalışmanın tam metnini sağlayan elektronik kaynaktır.
Telif hakkı	Edebi, dramatik vs. gibi "özgün yaratıcılık yapıtlarını oluşturan eser sahiplerine kanunlar tarafından sağlanan bir koruma biçimi. Telif hakkı Türkiye'de 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile koruma altına alınmıştır.
Tez	Akademik eğitimde daha yüksek derece alabilmek için hazırlanması öngörülen bilimsel inceleme.
URL	Bir örnek kaynak konumlayıcı veya web adresi.
Veritabanı	Bilgisayar ortamında çeşitli parametreler aracılığı ile taranabilen standart hale getirilmiş bilgi. Kütüphanelerde genellikle elektronik kataloglar anlamına gelir.
Yayım aralığı	Seri şeklindeki yayınların hangi aralıklarla yayınlandığı. Kütüphanelerde sıklıkla rastlanılan ifadeler şunlardır: Günlük, haftalık, iki haftada bir, ayda iki kere, aylık, iki ayda bir, yılda dört kere, yılda iki kere, yıllık, üç yılda bir, vb.
Yazar	Bir belgeyi yazan veya düzenleyen kişiler, kuruluşlar. Bilgi ararken yazarın adından da tarama yapmak bir arama seçeneğidir.
Yeni basım	Orijinal basımdan sonra yapılan ancak aynı yazı biçimi ve aynı içeriği kullanan kitap.
Yer kataloğu	Yer numarasına göre dizilmiş katalog (materyal listesi/kartları)
Yer numarası	Belirli bir kaynağın kütüphanedeki yerini tanımlayan ve kütüphane koleksiyonu içindeki organizasyonunu sağlayan harf ve/veya rakam grubu.