İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Varlıkları Dairesi Başkanlığı’na bağlı İBB Miras ekiplerinin kapsamlı restorasyon ve yeniden işlevlendirme çalışmalarının ardından “Baruthane” ismiyle kamusal bir yaşam alanına dönüştürüldü.
Ataköy Baruthanesi, kütüphane, müze, seyir terası, kültürel etkinlik alanlarının yanı sıra çok amaçlı birimleri ve kafe gibi sosyal mekânlarıyla da İstanbullulara hizmet verecek şekilde kente kazandırıldı.
Baruthane, içerisinde yer alan sosyal mekânlarıyla İstanbul’un kültür sanat hayatına yeni bir soluk kattı. 250 metrekarelik alanda çeşitli sergilere ev sahipliği yapan Baruthane Müze, 9 Ocak 2024’te kapılarını sanatseverlere açtı.
Tarihçesi
İstanbul Baruthanesi, Bakırköy Baruthanesi, Baruthane-i Amire isimleriyle bilinen yapının inşa çalışmalarına 1698 yılında başlamış, 1700 yılında tamamlanmıştır. 1701 yılında fabrikada üretime geçilmiştir.
1707 yılında gerçekleşen kazada baruthanenin bütün binaları yıkılmış ve yeniden inşa edilmiştir. 1725 yılında çıkan yangında harap olan yapının yanan kısımları onarılarak 1727 yılında tekrar faaliyete geçmiştir.
1765 yılında 166 kantar barutun infilak etmesiyle yaşanan yangın sonucu geniş çaplı bir onarım gerçekleşmiştir. 1785 yılında geniş kapsamlı yenileme çalışmaları yapılmıştır.
1791 yılında çıkan yangın sonucu onarımlar dönemin nâzırı Ahmed Ağa tarafından gerçekleştirilmiştir.
1896 yılında Baruthane içerisinde yeni tesisler kurularak dumansız barut üretimine başlanmıştır.
Cumhuriyet döneminde Askeri Fabrikalar İdaresi’ne geçmiş, 1955 yılında ise Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu’na devredilmiştir. 1972 yılında Ataköy Turistik Tesisleri tarafından işletilen yapı, sonraki dönemlerde farklı işlevlerde kullanılmıştır. Baruthane-i Amire’den günümüze ulaşan yapılardan bazıları dört dikdörtgen planlı yapı, nöbet kulesi, çeşme ile Hünkâr Köşkü’dür.
Mülkiyeti 2018 yılında İBB’ye verilen Baruthane’nin rölöve ve restitüsyon projeleri 2020 yılında, yeniden kullanım projesi 2022 yılında onaylanmıştır. Yapı, yeniden işlevlendirme projesiyle İstanbul'a kazandırılmıştır.
