Dünya mirası Karasurları, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kent Tarihi ve Tanıtımı Dairesi Başkanlığı’na bağlı İBB Miras ekiplerinin özenli çalışmalarıyla yeniden hayat buluyor. Bu kadim yapının önemli duraklarından biri olan Belgradkapı, tamamlanan restorasyonun ardından yeni bir yaşam alanına dönüştürüldü. Aynı alan içerisinde Belgradkapı Kütüphanesi de yerini aldı.

İstanbul kara surları, MS 5. yüzyılda Doğu Roma İmparatoru II. Theodosius döneminde inşa edildi. Uzun yıllar atıl durumda kalan bu yapı, 2020 yılında başlatılan kapsamlı restorasyon süreciyle tarihindeki en büyük dönüşümünü yaşamaya başladı. Karasurları, artık yalnızca bir tarihî miras değil, aynı zamanda dünya ölçeğinde bir turizm odağı ve kent yaşamının parçası olmaya aday bir alan hâline geliyor.

Mevlanakapı Karakolu’nun ardından Belgradkapı’da yürütülen çalışmalar da tamamlandı. Kara surlarının 7,2 kilometrelik hattının bir parçası olan Belgradkapı, tarihi dokuya uygun bir çevre düzenlemesiyle konserlerden söyleşilere, film gösterimlerinden kültürel etkinliklere kadar pek çok faaliyete ev sahipliği yapacak şekilde yeniden tasarlandı.

Belgradkapı Tarihi Hakkında

Ana giriş kapılarından olan Belgradkapı, Yedikule civarında 22 ve 23 numaralı kapı kuleleri arasında bulunmaktadır. Yapı, Doğu Roma kaynaklarında “ahşap sirk” anlamında Xylokerkos Kapısı olarak adlandırılmaktadır. Belgrad Kapı’nın Theodosius sur hattı üzerindeki Altın Kapı’nın inşasına dek en önemli giriş olduğu tahmin edilmektedir. 

İstanbul’un fethinden sonra “Kapalı Kapı” olarak anılan kapının Osmanlı döneminde büyük oranda kapalı tutulduğu düşünülmektedir. 1886 yılında yeniden açılan kapı “Belgrad Kapısı” adını alır. Kapının tekrar açılmasında Balıklı Rum hastanesine ulaşımın sağlanabilmesi etkilidir. Kimi kaynaklarda kapının Osmanlı dönemindeki bu kullanımından sonra ardındaki mahallenin ismiyle ilişkili olarak Belgrad Kapı şeklinde anıldığı aktarılır.  Kapının ismine ilişkin bir diğer görüş 16. yüzyılda Belgrad’ın fethinden sonra getirilen insanların buraya yerleştirilmesi sonucunda Belgrad Kapı ismini aldığı yönündedir. 

Surların tamamında olduğu gibi Belgradkapı da çeşitli dönemlerde yaşanan depremlerde zarar görür. 1894 depremi sırasında kulelerin üst kısımlarının yıkıldığı bilinmektedir. 1969 yılında kapı kulelerinin çatıları bulunmamakta ve kuleler yarıya kadar tahrip durumdadır. Kapı son olarak 1986-1987 yılları arasında İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile Taç Vakfı birlikteliğinde onarılır.