Taksim Cumhuriyet Meydanı’na adını veren, meydanın simge yapılarından Taksim Maksemi, İBB Miras tarafından tamamlanan kapsamlı restorasyon ve yeniden işlevlendirme çalışmalarının ardından “İBB Cumhuriyet Müzesi” olarak kapılarını açtı. 

İBB Cumhuriyet Müzesi; millî mücadele yıllarından Türkiye Cumhuriyeti’ne uzanan kapsamlı içeriği, Atatürk’ün kişisel eşyalarını da barındıran koleksiyonu ve etkinlikleriyle Cumhuriyet ruhunun meydandaki temsilcilerinden biri oldu.

Türkiye’nin ilk modern meydanlarından olan ve 8 Ağustos 1928 tarihinde açılışı gerçekleştirilen Cumhuriyet Anıtı ile Millî Mücadele’yi ölümsüzleştiren Taksim Meydanı, Cumhuriyet Müzesi’yle de bu kimliğini pekiştirerek İstanbul’un en önemli buluşma mekânlarından biri olmaya devam edecek.

I. Mahmud tarafından 1732-33 yılları arasında inşa ettirilen Taksim Maksemi, yüzlerce yıl şehrin su ihtiyacının karşılanmasında etkin rol üstlenen önemli bir Osmanlı mirası yapısı olmasının yanında meydana adını veren yapı olarak da öne çıkıyor.

Son yıllarda İBB Taksim Cumhuriyet Sanat Galerisi olarak İstanbulluları ağırlayan Maksem, çalışmalar kapsamında İBB Cumhuriyet Müzesi’ne dönüştürüldü.

Cumhuriyet'in değerlerini ve kazanımlarını yansıtan kapsamlı içeriğiyle Kurtuluş’tan Kuruluş’a uzanan bir Cumhuriyet yolculuğu sunan müze; çoğunluğu Şişli’deki İBB Atatürk Müzesi’nin değerli katkılarıyla oluşturulan; Atatürk’ün müşir üniforması, çizmesi, triko süveteri, kalpağı gibi kişisel eşyalarını içeren koleksiyonuyla ziyaretçileri için özel bir deneyim mekânı olmayı amaçlıyor.

Cumhuriyet’in 100. yılını coşkuyla kutlayıp birbirinden önemli etkinlikler ve projelerle taçlandıran İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), Cumhuriyet Müzesi’ni Türkiye Cumhuriyeti’nin birinci asrına armağan ediyor.

Osmanlı dönemi İstanbul’unda şehrin su ihtiyacı Halkalı Suları, Kırkçeşme Tesisleri, Üsküdar Suları, Hamidiye Suyu Tesisleri ve Taksim Suyu Tesisleri gibi isale hatları ile karşılandı. Bu hatlar aracılığı ile kaynağından alınan temiz su, kemerler ve kanallar yardımıyla şehre getirildi; çökeltme havuzlarında bir süre dinlendirilip temizlendikten sonra maksemlere dağıtıldı.

I. Mahmud tarafından yaptırılan Taksim Suyu Tesisleri ile şehre ulaştırılan suyun dağıtıldığı yapı olan Taksim Maksemi, İstiklal Caddesi üzerindeki giriş kapısında yer alan kitabeye göre, I. Mahmud tarafından H. 1145 / M. 1732-33 yılları arasında inşa ettirildi.

Taksim Maksemi’ndeki sandığa gelen su, duvardan çıkıntı yapan bir çörtenden (bir çeşit su oluğu) akıyordu. Çörtenin her iki yanında yer alan kitabeler; Sadrazam ve Kaptan-ı Derya Cezayirli Gazi Hasan Paşa ile Sadrazam Yusuf Paşa tarafından yaptırılan çeşmelere ne kadar su tahsis edildiği hakkındaki bilgileri günümüze taşıyor. Taksim Maksemi’nin arkasında ise Taksim Su Deposu yer alıyor. 

Uzun yıllar İBB Taksim Cumhuriyet Sanat Galerisi olarak hizmet veren Taksim Maksemi, İBB Miras’ın yürüttüğü kapsamlı restorasyon ve yeniden işlevlendirme çalışmalarının ardından 2024 yılında “İBB Cumhuriyet Müzesi” olarak şehre kazandırıldı.